''Spoleto'' İtalya’da Umbria Bölgesinin Cenneti / Huma Kabakcı

Daha önceden gitmeyenler için Spoleto, İtalya’nın  orta kesimindeki Umbria bölgesinin doğusunda kalan, Perugia iline bağlı bir antik kenttir. Roma ve Ortaçağ mirasını çok iyi harmanlayabilmiş bir şehir olan Spoleto’nun tarihi aslında Umbria’nın Bronz Çağı’na kadar dayanmaktadır.  1958'den bu yana gerçekleşen her yıl İki Dünyanın Festivali (Festival dei Due Mondi) adlı tiyatro ve müzik festivali ile tanınmaktadır. Şehrin etkileyici tarihi mekanları arasında Roma Amfi tiyatrosu, 12. yüzyıldan kalmış, Piazza Del Marcato meydanında yer alan ve Christo & Jean Claude gibi sanatçıların esinlendiği katedrali ve 13. yüzyıldan kalan Ponte delle Tori su kemeri  yer almaktadır. Tren’le Roma’dan yaklaşık bir buçuk saatte ulaşabileceğiniz bu küçük ve sevimli şehirden birçok sanatçı esinlenmiştir.   

 

Kavramsal sanat ve minimalizm akımıyla tanınan Amerikalı sanatçı Sol Lewitt’in Italya ile, ve özellikle Spoleto’yla özel ve profesyonel bir ilişkisi vardı. İtalyan Galericisi Marliena Bonomo’nun Spoleto’ya çok yakın olan Monteluca’da yaz evi vardı ve çalıştığı sanatçıları kalmaları için yazlık evine davet ederdi. Lewitt o kadar sık ziyaret edermiş ki 1972 yılında Monteluco’dan Spoleto şehrine bakan bir kübik ev almaya karar verir. Lewitt, Monteluco’dan Spoleto şehrine olan yürüyüşünü bile çizim defterinde belgelemiştir. Evlendikten sonra, 1980’lerin başından sonuna kadar çoğu zamanını iki kızı Sofia ve Eva’nin da doğduğu şehir Spoleto da geçirir. Bu zamanlarda Lewitt eski kasabada stüdyosundan çalışırmış.

 

Spoleto’ya 1969 yılında taşınan başka bir sanatçı ise Anna Mahler’di. Ünlü besteci Gustav Mahler ve Alma Schnidler’in ikinci kızı olan Anna Mahler 1920’li yıllarda Berlin, Roma ve Paris’te sanat ve resim dersleri aldı. 1930’lu yılların başında ise Viyena’da heykel dersleri alarak, heykeltıraş olarak tanınmaya başladı. 1937 yılında ise Grand Prix ödülünü kazandı.

Alexander Calder, Josef Beuys, Jasper Johns, Willem De Kooning, Lynn Chadwick, Henry Moore, Isamo Noguchi, David Smith, Cy Twombly gibi uluslararası bilinen sanatçıların Spoleto’dan esinlenmiş olmalarına rağmen özellikle Anna Mahler ve Sol Lewitt’in Spoleto’da büyük etkilerini görebiliriz.

 

Üç günümü Roma’da, iki günümü  ise Spoleto’da geçirdiğim beş günlük sanat tatilimde Mahler & Lewitt Stüdyoları’na gidebildiğim için kendimi çok şanslı hissediyorum. Mahler & LeWitt Stüdyoları Anna Mahler & Sol Lewitt’in eski stüdyolarının birleşiminden oluşmaktadır. Rezidans programı sanatçılara, küratörlere ve yazarlara bölgenin eşsiz kültürel mirası ile diyalog içinde çalışmaları ve uygulamalarını geliştirmeleri için verimli bir ortam sağlar. Anna Mahler’in kızı Marina Mahler annesinin anısına Anna Mahler Dernegi’ni kurduktan sonra 2010 yilinda rezidans programını sanat yönetmeni David Gothard ile başlatmıştır. Gothard Spoletto’dayken Lewitt’in stüdyosunun Mahler’in stüdyosunun yanı başında olduğunu fark etti ve aileler ile iletişime geçip, Anna Mahler ödülünü Sol lewitt’in stüdyosunu araştırması için Guy Robbertson’a sundu. 2010-2014 tarihleri arasında yaklaşık on beş sanatçı, küratör ve yazar Spoleto’yu ziyaret etti. 2015 yılında ise Rezidans kendini yeniden Mahler & Lewitt Stüdyoları olarak lanse etti. Sol Lewitt’in de geçmişte yaptığı gibi, Mahler & Lewitt Stüdyoları sanatçıları araştırma yapmaları ve sanat pratiklerini geliştirmeleri için davet ediyor.

 

Spoleto sanat tarihinden başka lokantalarıyla da tanınmış bir şehir. Siyah trüfl mantarı sezonunda bulunduğum sırada birbirinden leziz İtalyan yemeklerini de tatma fırsatı yakaladım. Tempio Del Gusto, Ristorante Apollinare, Cuore & Sapore ve son gecesinde yaklaşık olarak sekiz farklı yemeğin servis edildiği Osteria Del Matto Spoleto’nun popüler restoranlarından sadece bir kaçı. Dar, pastel renkli tarihi binaların arasından ve ufak butiklerin önünden geçip, yürüdüğüm Spoleto sokakları beni çok büyüledi. Yoğun şehir hayatı’ndan bıkan ve kaçmak isteyenlere Spoleto’yu kesinlikle öneririm.

 

Daha fazla bilgi için: http://www.mahler-lewitt.org ve http://www.bellaumbria.net/en/spoleto/ linklerine basabilirsiniz.