Bir İtalyan Mucizesi ''Pizza'' / Nazlı Büşra Özkan

Büyüğünden küçüğüne herkesi ayıla bayıla tükettiği , neredeyse kimsenin hayır diyemediği muhteşem lezzet pizzanın nasıl bulunduğunu hiç düşündünüz mü ?

Pizza ; latincede ezmek ve öğütmek anlamına geliyor. Sadece kelime olarak değil, bizdeki pide gibi pizzanın da kökeni  Yunan, Mısır ve Roma uygarlıklarında arpa-su karışımıyla elde edilen “maza”ya kadar dayanır. Pizzanın keşfine ilişkin olan hikaye ise oldukça enteresandır.

Aslında pizza mozzarella peyniri ve domatesin muhteşem beraberliği ile fakir İtalya halkı tarafından yüz yıllarca tüketilmiştir. Dünya genelinde bir üne kavuşması ise, Kraliçe Margherita’nın 1889 senesinde mozzarella peyniri-domates-fesleğen ile yapılan pizzayı tatması ile başlar. Bu tarihe kadar halkın yoksul kesimi tarafından tüketilen pizza, Kraliçenin pizzayı beğenmesi sonucu, aşçı Esposito’ya bir teşekkür mektubu göndermesi sonucunda zengin halkın da sofrasına girmeye başlar. Mektup, adı Pizzeria Brandi olan pizza dükkanında halen sergilenmektedir.

Bu teşekkür mektubunun hikayesi şöyledir ; Pietro adını verdiği pizza fırınını Bay Esposito Palazzo di Capodimente sarayına komşu biryerde uzun yıllardır işletiyordu . Kral ve kraliçeyi mutlu etmek isteyen saray aşçıları tüm hünerlerini göstermektedirler ancak Kraliçe’nin canının pizza çekmesiyle işler biraz karışır. Pizzanın yoksul yiyeceği olması sebebiyle nasıl yapılması gerektiğini saray aşçıları bilememektedirler. Pizzanın hızlıca yapılabilmesi amacıyla acilen Esposito’ya sipariş verilir. Esposito mozarella peyniri-domates-fesleğen ile yaptığı pizzayı kraliçeye sunar, kraliçe pizzanın ismini merak eder ve Esposiyo’ya sorar, çok heyecanlanıp ne söylemesi gerektiğini unutarak telaşla kraliçenin adını telaffuz eder. Kraliçe Margherita, Esposito’ya yazdığı mektupta yediği pizza için “Pizza Margherita” tanımını kullanır.

Pizzanın bütün dünyada hızlı bir şekilde yayılmasında ise 1800’lerin sonlarına doğru Amerika Birleşik Devletleri’ne göç eden İtalyan vatandaşları yemek kültürlerini devam ettirmeye çalışırlar. Göçmenlerce açılan minik pizza restoranları sayesinde pizza Amerikalıların da günlük yaşamına girer, işin ucundaki büyük pastayı gören Amerikalı girişimciler  daha büyük pizza restoranları açmaya başlamasıyla birlikte pizza daha da dikkat çekmeye başlar. Zamanla asıl pizza malzemelerine yapılan eklemeler, ufak-tefek değişiklikler ile Amerikalı girişimciler tarafından dünyaya yayılır. Hatta oldukça yaygın olan bir görüşe göre bu pizza türleri, İtalyan pizzasından oldukça farklılıklar gösterir. Fesleğen ve sarımsak gibi orijinal malzemelerle imal edilen İtalyan pizzasını tatmanın en iyi yolu Napoli’yi ziyaret etmektir.

Lazio usulü Pizza Romana, Sicilya usulü Neapoliten pizza, Beyaz pizza ve Pizza Margherita birer İtalyan klasiğidir ve şiddetle yerinde denenmesi tavsiye edilir.