Oscar Murillo'nun
büyük kişisel sergisi
Kolombiya doğumlu
sanatçı Oscar Murillo’nın mekana özel ve yeni çalışmalarını da içeren "DIS
PLACE" başlıklı kişisel sergisi 10
Kasım Perşembe akşamı Yarat Çağdaş Sanat Merkezi’nde, Bakü’de açıldı. Açılışı ABD seçim sonuçlarının iki gün
sonrası, Brexit ertesi ve dünya çapında artarak büyüyen göç ve mülteci krizinin
var olduğu bir döneme rastgelen sergide, sanatçının hem kendi kültüründen hem
de ortak kültürel mirastan faydalanarak işlediği toplum, sürgün,
göç ve aidiyet sorunları, serginin en önemli unsurlarını
oluşturmaktadır. "DIS
PLACE" sergisinde Murillo çağdaş
sanat bağlamında sergileme koşullarını,
çalışmak/
oyun, üretim/ tüketim, orijinallik/ sıradan olmak gibi zıt olan konuları ele
almaktadır. Murillo'nun
eserleri, halen yaşamakta
olduğu Londra ve doğduğu ülke olan Kolombiya ile olan kültürlerarası
ilişkisinden yola çıkarak, toplum ve göç kavramlarına bağlanmaktadır.
Edward Said Sürgün Üzerine
Düşünceler başlıklı yazısında (,
Grabta 13, sonbahar 1984:159-72) şöyle
demiştir: "Modern
savaşları, emperyalizmi ve totaliter yöneticilerin yarı-teolojik emellerini
barındıran çağımız, gerçekten de mültecilerin, yerinden edilen kişilerin ve
kitlesel göçlerin çağı olmuştur.[1] Said'in
sözlerinde bahsettiği sürgün anlamındaki modernite fikri ile ele alınan bu yerinden edilme, Murillo'nun Yarat’taki son sergisinde kendini
göstermektedir. Merdivenlerden çıkan ziyaretçiler, ızgara düzeninde yerleştirilmiş bakır
kablolarla tavana asılı veya zemine dağınık biçimde döşenmiş, boya
katmanlarıyla kaplı dikişli kumaşlardan (tuval bezi) oluşan yüzlerce siyah
resmin bulunduğu çarpıcı ve sürükleyici bir oda ile karşılaşmaktadır. Dağınık haldeki
tekstil ürünlerinin kaotik görüntüsü karşısında, ızgaranın doğrusallığı bir
düzen duygusu vermektedir. Kaplamalı
kumaşlar gölgeler yaratmakta, siyah resimler gölgenin kendisine dönüşmektedir. Aynı zamanda, bunlar unutulması güç ve
büyüleyici bir özelliğe de sahiptir. Boyanın
keskin ve ezici kokusu, yapımın halen devam etmekte
olduğu hissini uyandırıp izleyiciyi başka bir yere götürerek yeni bir boyut ortaya
çıkartmaktadır. Tekstil,
resim, heykel unsurları, duvar resmi ve ilk bakışta gizli duran bir videonun
karışımından oluşan eserlerin bir araya getirilmesiyle yaratılan karışıklık ve ihtişam
sonucunda izleyici görsel açıdan aşırı bir yüklenme ile karşı karşıya
kalmaktadır.
 |
| 1] Said E., Sürgün Üzerine Düşünceler, Grabta 13 (sonbahar 1984): 159-72. |
Sergiyi son derece ilginç kılan şey,
sanatçıyı sergiye götüren yolda karşılaştığı birey ve toplulukların sonucu
olarak, sergiyi oluşturan unsurların kaynağının büyük bir
kısmının Azerbaycan’da bulunmasıdır. Murillo,
önceki ziyaretlerinde, Azerbaycan'ın hemen doğusundaki Kafkas Dağları'nın
bulunduğu tarihi bir kasaba olan Şeki'de ipek tekstil ürünleri üreten bir
fabrikada vasıflı işçiler topluluğu ile zaman geçirmiş ve işbirliği yapmıştır. Murillo, bölgede halen uygulanan ve Şeki'nin
ünlü Khan Sarayı'nda bulunan ortaçağ vitray tekniğine dayalı bir dizi büyük
ölçekli eser yaratmak için yerel zanaatkârlarla işbirliği yapmıştır. Bir
zamanlar kullanılan cam malzeme yerine atık metalden yapılmış dikdörtgen
biçimli büyük pencerelere yerleştirilen ölçekli vitrinler, orijinal estetik ile
oynamakta ve oryantal tasarıma siyasi bir boyut katmaktadır.
Boyanın
keskin kokusunu içimize çektikçe, sergi
boyunca maddeye ve şekle tercüme edilen stüdyo çalışmasının çeşitli yönleri
bize açıkça görünür kılınmaktadır. Zemine gelişigüzel serilmiş tuval bezlerinin
üzerine basıp basamayacağımızı düşünerek bizi içine çeken bu mekanda dolaşırken,
nostalji hissiyle karşı karşıya kalmaktayız. Svetlana Boym, nostaljiyi şu
şekilde tanımlamaktadır; "Bu
sadece yerel bir özlemin bir ifadesi olmayıp,
‘yerli' ve 'evrensel' olarak ayrım yapmayı mümkün kılan zaman ve mekâna
dair yeni bir anlayışın bir sonucudur.“[2]
Yerel ile evrensel arasındaki bu ilişki Murillo'nun “DIS PLACE” sergisinde açıkça
görülmektedir. Murillo
ile işbirliği yapan Meksikalı bir sanatçı tarafından çizilen duvar resmine
doğru yürüdüğünüzde, sanatçının vakit geçirdiği fabrikada çalışan bir zanaatkârın
çizimine tanıklık etmiş olursunuz. Bu,
çekilmiş bir fotoğrafın üzerinden
yapılmış doğrudan bir çizim olmayıp, üç farklı fotoğrafın bir fotoğrafa dönüşmesini
içermektedir. Zeminin
sağ köşesinde, sürekli hareket halinde dönen bir fırıldağın videosunu gösteren
küçük bir monitör saklı halde durmaktadır.
Antik çağlardan beri var olan bu ahşap
oyuncak, zemin üzerinde hızla dengeli bir şekilde dönmek üzere tasarlanmıştır. Bu fırıldağın
döngüsel hareketini seyretmek, büyüleyici ve aynı zamanda ürkütücü bir etki
bırakmaktadır. Oyuncağın yavaşlaması ancak dönmeye devam etmesi, yaşadığımız
dünyayla ilgili bir metafor olarak karşımıza çıkmaktadır.
Suad Garayeva
Maleki'nin küratörlüğünü yaptığı "DIS PLACE" başlıklı sergi, Oscar
Murillo'nun Sheki ipek fabrikası ve kent halkı ile gerçekleştirdiği anlamlı
işbirliğinin bize sunumu ve küresel bağlamda materyallik, üretim, toplum ve
yerellik etrafında odaklanan kapsamlı bir söylem olarak kendini göstermektedir. Yarat Çağdaş Sanatlar Merkezi'ndeki sergi
29 Ocak 2017 tarihine kadar devam edecektir.
 |
| 2] Boym, Svetlana. ". Nostalji ve Sorunları" Dış Etik (2001): n. Pag. Ağ. <Http://www.iasc-culture.org/eNews/2007_10/9.2CBoym.pdf> |
Sanatçının
Biyografisi:
1986'da
Kolombiya'da doğan Oscar Murillo, Güzel Sanatlar Lisans diplomasını 2007'de
Londra'daki Westminster Üniversitesi'nden almış, bunu Royal College of
Art-Londra'dan 2012 yılında aldığı Güzel Sanatlar Yüksek Lisans diploması takip
etmiştir. Resim, video ve diğer çalışmaları, sanatçının Londra ve şu an yaşayıp
çalışmakta olduğu La Paila Kolombiya'daki kültürler arası bağlarından
kaynaklanan bir topluluk fikrine bağlıdır.
Murillo
dünya çapında önde gelen kurumlarda geniş çapta sergiler açmıştır. 2015
yılında, Alexander Hamilton US Custom House, New York'ta (Performa 15'in bir
parçası); Kolombiya
Nacional de Arte de la Universidad Müzesi, Bogota; ve Centro Cultural Daoíz y Velarde,
Madrid’de (ArcoColombia 2015'in bir parçası) kişisel sunumlar
gerçekleştirmiştir. Bu
yılın başlarında Murillo'nun çalışmaları Çin'deki 2. Hangzhou Fiber Art 2016
Trienali’nde ve 3. Aichi Trienali'nde “Homo
Faber: Japonya'da bir Gökkuşağı Karavanı” ismiyle yer almıştır. Sanatçı hâlen Kore'deki 5. Anyang Halka
Açık Sanat Projesine (APAP) iştirak etmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder